Dù phần lớn người dân Nhật Bản vẫn phản đối điện hạt nhân, chính phủ nước này vừa qua đã cho tái khởi động lò phản ứng hạt nhân Sendai, lò phản ứng đầu tiên hoạt động trở lại sau 4 năm xảy ra thảm họa Fukushima trong bối cảnh Nhật Bản bị sức ép về kinh tế và cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Nằm cách thủ đô Tokyo 1.000km về phía Tây Nam, nhà máy điện hạt nhân Sendai đã khởi động 1 trong 2 lò, sau khi tiến hành luyện tập trong nhiều ngày kịch bản đối phó với thảm họa giống như Fukushima. Việc khởi động lò hạt nhân Sendai đồng nghĩa với việc Nhật Bản đã chấm dứt giai đoạn gần 2 năm không có điện hạt nhân.

Kể từ khi không có một lò phản ứng nào từ tháng 9-2013, tới 91,15% sản lượng điện tại Nhật Bản được sản xuất từ năng lượng hóa thạch, 8,5% từ thủy điện và phần còn lại (0,35%) từ các nguồn năng lượng khác (mặt trời, điện gió, nhiệt điện). Các tập đoàn điện đã gia tăng mức sản xuất bằng việc sử dụng khí đốt, dầu lửa và than đá.

Nhiều nhà máy nhiệt điện đã được tái khởi động để bù đắp sự thiếu hụt năng lượng hạt nhân, vốn chiếm 1/4 đến 1/3 tổng sản lượng điện của Nhật Bản, trước khi xảy ra thảm họa hạt nhân Fukushima vào tháng 3-2011. Mặt khác, việc giá điện đã tăng 20% hơn mức bình thường đã buộc các doanh nghiệp và các hộ gia đình phải giảm mức tiêu thụ điện.

Ông Masakazu Toyoda, chuyên gia Viện kinh tế năng lượng Nhật Bản, cho biết chính phủ Nhật Bản hàng năm đã phải chi thêm 3.600 tỷ yen (tương đương 26,7 tỷ EUR) để mua nhiên liệu sản xuất điện, bù đắp thiếu hụt. Việc thiếu nguồn năng lượng hạt nhân đã gây những khoản thâm hụt cán cân thương mại quan trọng, cản trở các hoạt động sản xuất và hạn chế nguồn thu thuế.

Theo ông Toyoda, trong giai đoạn 1965-2010, nếu không có năng lượng hạt nhân, xứ Phù Tang sẽ phải chi đến 33.000 tỷ yen (245 tỷ EUR) cho việc nhập khẩu dầu lửa. Khoản tiền “tiết kiệm” đó có nguy cơ bị bốc hơi đến 2/3 nếu từ nay đến năm 2020 Nhật Bản dừng hoàn toàn hoặc một phần các lò phản ứng. Ngoài vấn đề về kinh tế, chính phủ Nhật Bản đặt mục tiêu phải có 20-22% điện hạt nhân để giảm 26% mức phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính trong giai đoạn 2013-2030, theo các cam kết đưa ra với cộng đồng quốc tế.

Các nhân viên công ty điện Kyushu tái khởi động lò phản ứng hạt nhân Sendai.

Sau khi khởi động lại lò phản ứng hạt nhân Sendai, câu hỏi được quan tâm hiện nay là bao nhiêu lò sẽ được nối lại hoạt động và mức độ an toàn của các lò hạt nhân thế nào? Theo một số chuyên gia trong lĩnh vực hạt nhân, rất khó đưa ra một con số cụ thể. Nếu bỏ đi 6 lò hạt nhân bị hư hại ở Fukushima, trên cả nước Nhật Bản chỉ còn 48 lò.

Nhưng trong số này, ít nhất 5 lò phải được dỡ bỏ. Trên bình diện kỹ thuật (thời gian sử dụng, vị trí và điều kiện lắp đặt), khoảng hơn 30 lò có thể tái khởi động. Tuy nhiên, có nhiều tỉnh vẫn còn thái độ ngập ngừng, và việc khởi động phải được chính phủ cho phép. Tổ chức Greenpeace đánh giá các tập đoàn sẽ không thể nào tái khởi động tất cả các lò phản ứng hạt nhân vẫn còn có thể khai thác được.

Về mức độ an toàn của các lò phản ứng hạt nhân, trong 2 năm qua, các công ty điện Nhật Bản đã đầu tư hàng tỷ USD để phát triển các hệ thống phòng ngừa sự cố hạt nhân nhằm vượt qua các cuộc kiểm tra an toàn của chính phủ. Nhà máy điện Sendai đã được đầu tư 100 triệu USD để phòng ngừa tái diễn thảm họa Fukushima. Chính phủ Nhật Bản cũng khẳng định đã áp dụng các biện pháp an toàn nên người dân có thể yên tâm.

Theo saigondautu.com.vn