Nhật Bản đã cam kết viện trợ 25 tỷ euro cho các chính phủ châu Phi để phát triển châu lục này trong 5 năm tới. Đây không phải lần đầu tiên một cam kết như vậy được đưa ra nhằm xây dựng một quan hệ đối tác dựa vào lòng tin và sự tôn trọng lẫn nhau giữa châu Phi với đất nước Mặt trời mọc. Tờ “Tin châu Á” cho rằng trong quan hệ với các nước châu Phi, Nhật Bản luôn cố làm tất cả để thỏa mãn những nhu cầu của các nước này, và đồng thời điều đó cũng giúp đáp ứng những nhu cầu về nguồn năng lượng mới của Tokyo. 

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (thứ 4 trái) cùng các nhà lãnh đạo châu Phi và các doanh nhân Nhật Bản trao đổi quan điểm trong khuôn khổ Hội nghị phát triển châu Phi (TICAD)

Với chủ đề “Tay trong tay vì một châu Phi năng động hơn”, TICAD-5 được coi là cơ hội để Nhật Bản thể hiện rõ quyết tâm tăng cường hơn nữa sự có mặt của mình tại châu Phi. Theo tuyên bố của người đứng đầu chính phủ Nhật Bản, nước này sẽ dành một gói 20 tỷ USD để bảo đảm cho hoạt động của các doanh nghiệp Nhật Bản tại châu Phi, và đầu tư 6,5 tỷ USD vào các dự án cơ sở hạ tầng, lĩnh vực thiếu thốn nhất ở châu Phi. Ngoài những thỏa thuận về vốn đầu tư, Nhật Bản cũng hứa sẽ đào tạo cho 300 thanh niên châu Phi thuộc 20 quốc gia khác nhau, và cùng với Ngân hàng Phát triển châu Phi (BAD), sẽ cung cấp cho lĩnh vực tư nhân của châu lục này 500 triệu USD. 

Về phần mình, các đối tác châu Phi hiểu rằng Nhật Bản đang có nhu cầu rất lớn về năng lượng, nhất là từ khi xảy ra thảm họa Fukushima hồi tháng 3/2011, nước này đã quyết định không đầu tư vào lĩnh vực điện hạt nhân nữa, và vì thế, tiềm năng về năng lượng của châu Phi càng có nhiều ý nghĩa hơn với Nhật Bản. 

Theo những người chuyên theo dõi chính sách đối ngoại của Nhật Bản, từ vài năm nay, một trong những hướng quan trọng nhất của chính sách này là châu Phi, và vì thế, TICAD được nhìn nhận như “hạt nhân” trong đường hướng đối ngoại với châu Phi của Nhật Bản. Tuy nhiên, theo giới phân tích, dù sao chăng nữa, Nhật Bản còn lâu mới "đuổi kịp" người láng giềng khổng lồ Trung Quốc trong quan hệ với Lục địa Đen. 

Lấy kim ngạch thương mại hai chiều làm ví dụ: Con số đó của Nhật Bản với châu Phi vào năm 2011 đạt 30 tỷ USD, không thấm tháp gì với con số 166 tỷ USD tổng kim ngạch buôn bán hai chiều giữa Trung Quốc với châu lục này trong cùng năm. Vốn đầu tư trực tiếp của Nhật Bản vào châu lục này hiện chỉ là 460 triệu USD, ít hơn nhiều so với 3 tỷ USD đến từ các nhà đầu tư Trung Quốc. 

Khác hẳn thời gian trước đó, từ sau TICAD-3, Nhật Bản đã nhận thức rõ ràng hơn ảnh hưởng về kinh tế ngày càng lớn của châu Phi, và đã ráo riết mở mang quan hệ với châu lục này. Tuy nhiên, về chính thức, Nhật Bản luôn khẳng đinh rằng việc họ mở mang quan hệ với châu Phi hoàn toàn không phải để cạnh tranh với Trung Quốc mà chỉ muốn mang tới châu Phi những “sáng kiến đặc biệt” để thúc đẩy sự phát triển cơ sở hạ tầng, đào tạo nhân công có tay nghề, y tế và nông nghiệp. Và sự giúp đỡ ấy của Nhật Bản đang được các nước châu Phi chào đón, và đây là một trong những cơ sở quan trọng để hai bên tiếp tục mở rộng quan hệ, đúng như mong muốn của Tokyo. 

Theo Báo Tin tức - TTXVN